Đã cuối tháng Chạp, trong khi những cơn mưa phùn gió
bấc dai dẳng đang làm tê tái cả miền Bắc thì ở miền Đông Nam Bộ lại đang là cao
điểm của mùa khô. Mấy tháng rồi không mưa, lại thêm cái nắng chói chang từ vầng
mặt trời rực rỡ cứ cần mẫn chiếu xuống mỗi ngày hơn chục tiếng đồng hồ làm cho
mọi thứ trở nên khô như rang. Những vạt cỏ tranh đổi màu vàng rực, nhiều chỗ bị
cháy táp cả đi. Trong rừng cao su lá khô ngập đầy, cái nào cái nấy cứ giòn như
bánh đa nướng. Những đám rẫy tăng gia mặc dù vẫn được tưới tắm thường xuyên
nhưng cây cối vẫn cứ héo úa, còi cọc.
Vừa từ Phước Long rút quân về, đơn vị của Cân lại bị
cuốn vào một guồng quay bận rộn mới. Hết họp rút kinh nghiệm chiến đấu lại tham
gia tập huấn cán bộ, vừa tập trung khôi phục xe pháo lại phải lo chống hạn cho
mấy cái rẫy tăng gia. Lại phong thanh nghe nói một chiến dịch mới sắp được mở
nên không khí càng trở lên khẩn trương gấp bội. Thành ra, Tết đến nơi rồi mà
chẳng ai quan tâm.
Ở đoàn công tác của Bộ tư lệnh Thiết giáp, sau khi tổ
chức tập huấn cán bộ xong phó tư lệnh Kiệm cùng hai trợ lý tham mưu đã quay trở
ra B3 theo điện từ ngoài Bộ tư lệnh gửi vào để tham gia đoàn công tác B75 của
Tổng Tham mưu trưởng. Nhóm cán bộ, nhân viên kỹ thuật thì túi bụi với công việc
khôi phục, sửa chữa xe pháo, chỉ có Hữu là đã vãn vãn việc. Anh cũng định mở
một lớp bồi dưỡng viết văn cho anh em như ở H03, H73 nhưng rồi thấy đơn vị bận
bịu quá nên thôi. Vì vậy thời gian rỗi anh dùng để đi thăm thú những địa danh
nổi tiếng ở quanh đây và hệ thống lại những ghi chép bề bộn trong gần hai tháng
qua của mình. Hôm qua, anh đã lên tận thị trấn Lộc Ninh, bỏ ra hàng giờ đi lang
thang trong cái thị trấn đã được mệnh danh là thủ đô của Chính phủ cách mạng
lâm thời miền Nam Việt Nam Nam
- Xin lỗi anh! Có phải anh là anh Hữu không ạ?
Hữu hơi ngạc nhiên, đây là lần đầu tiên mình gặp cậu
ta sao cậu ta lại biết tên mình. Anh gật đầu theo phản xạ:
- Đúng! Tớ là Hữu đây. Có việc gì thế?
Cậu chiến sĩ trẻ giờ mới tươi cười:
- Chúng em nghe tên anh mãi rồi, hôm nay mới được gặp.
Em là Quang,
pháo thủ xe anh Cân. Hôm nay, anh Cân cho em lên mời anh xuống thăm đại đội.
Nếu anh đi được thì em sẽ chờ ở đây để dẫn đường luôn.
Hữu mừng quýnh, thật ra anh đã định
tự đi xuống chỗ Cân từ mấy hôm nay nhưng ngại anh em đang bận nên còn nấn ná. Bây
giờ, chắc đã vãn việc rồi nên Cân mới mời anh xuống đây. Gấp vội quyển sổ, đút
vào chiếc túi mặt nạ anh gật đầu:
- Ừ! Đợi tớ một tý nhé!- Anh chạy
vội sang phòng bên, chắc là báo cáo với thủ trưởng phòng chính trị đoàn rồi
quay lại tươi tỉnh- Nào, ta đi!
Chàng pháo thủ tên Quang đúng là
người hay chuyện. Mới đi được nửa đoạn đường về đại đội thì Hữu đã cảm thấy
thân thuộc với từng người trong kíp xe 475 như đã quen nhau từ lâu lắm. Quang
còn đọc cho Hữu nghe bài thơ “QUÊ” của Cân viết về kíp xe của mình rồi còn bình
luận thêm như một nhà phê bình chính cống. Hữu lắng nghe một cách thú vị. Không
chỉ vì bài thơ của Cân khá hay, mà còn vì cái sự thẩm thơ rất mộc mạc nhưng
cũng đầy tinh tế của người bạn đồng hành. Đúng là một thế hệ chiến sĩ có văn
hóa, họ không chỉ là đối tượng mà có khi lại chính là chủ thể sáng tạo của văn
học nghệ thuật. Hai anh em cứ vừa đi vừa thủ thỉ chuyện trò nên mãi gần tối mới
về đến đại đội. Vừa trông thấy Hữu đại đội trưởng Thanh đã chạy lại nắm chặt
hai tay anh:
- Quý hóa quá! Hôm nay đúng là
“rồng đến nhà tôm”. Cứ hát mãi bài hát của anh mà mãi tận hôm nay mới được gặp
anh. Nhất định hôm nay anh phải ở lại đây để kể chuyện làm sao anh viết được
bài hát hay thế!
Hữu ngượng ngập đính chính:
- Ấy chết! Đấy không phải bài hát
của tớ. Tớ chỉ viết phần lời thôi!
Thanh cười cởi mở:
- Hà… Hà…! Nhạc nhiếc thì bọn tôi
không biết, chỉ biết hát lời thôi. Mà lời là của anh thì là bài hát của anh, có
đúng không?
Đến lúc này Cân mới chen vào
được:
- Anh thông cảm! Từ hôm quay về
trên này đến nay bận quá, mãi đến hôm nay mới sắp xếp đón anh xuống được- Anh
vỗ vai Thanh- Để anh Hữu đi rửa mặt mũi chân tay cho đỡ mệt đã nào.
Đến lúc ấy Thanh mới buông tay
Hữu ra, anh lại cười hể hả:
- Anh đi rửa mặt rồi vào đây ăn
với anh em chúng tôi bữa cơm rau mắm mừng ngày gặp mặt.
Bữa cơm mừng ngày gặp mặt thật
vui vẻ cùng với những câu chuyện về đủ mọi đề tài. Chuyện hành quân. Chuyện xây
dựng đơn vị. Chuyện đánh Phước Long. Sáu Thanh là người nói nhiều nhất. Anh vui
cũng phải vì chặng đường về quê hương của anh có vẻ như đã gần đến đích. Ngày
ra đi cứ tưởng hai năm rồi sẽ trở về, nào ngờ nó lại kéo dài đến hai mươi năm
với biết bao chông gai gian khổ thế này. Chỉ còn một băn khoăn không biết mẹ
già có đợi được đến ngày chiến thắng mà gặp con hay không. Nhắc đến mẹ, giọng
Thanh chùng hẳn xuống, mắt thì ngân ngấn nước. Đã gần hai mươi năm anh chưa
nhận được bất cứ tin tức nào của bà. Từ khi vào trong này, Thanh cũng đã nhờ vả
các cơ quan dân chính trên Miền giúp đỡ thăm dò tin tức nhưng cũng chưa có kết
quả. Chính điều đó làm anh nôn nóng chờ ngày được đi chiến đấu nhất.
Hữu vừa nhẩn nha nhấm nháp cái vị
là lạ của những món mà lần đầu anh mới được ăn vừa lắng nghe câu chuyện của Sáu
Thanh và những người đồng đội trẻ tuổi. Thật là thú vị. Người ta bảo “đi một
ngày đàng, học một sàng khôn”. Thế mà chuyến đi này của anh là biết mấy ngày
đàng, gặp biết bao nhiêu người, nghe biết bao câu chuyện. Anh thèm được như
những bạn viết văn, với những tư liệu này họ có thể dựng nên nhiều cuốn tiểu
thuyết. Còn anh lại chỉ biết làm thơ. Cái ý nghĩ mới manh nha trên đường hành
quân vào đây lại trở về trong đầu Hữu, không viết được tiểu thuyết thì anh sẽ
viết một trường ca. Phải, chỉ có một trường ca thật tầm cỡ mới giúp anh trải
được hết những cảm xúc của lòng mình.
*
Sự vội vã quay trở ra Tây Nguyên
của phó tư lệnh Kiệm tỏ ra hợp lý. Sau hai ngày hai đêm hành quân liên tục, khi
vừa về đến hậu cứ của cơ quan mặt trận thì anh được biết, sau khi anh đi Bộ đã
cử một Tổng tham mưu phó vào trực tiếp truyền đạt quyết định của Bộ thống soái
tối cao cho B3 là chuẩn bị tiến công Buôn Ma Thuột làm trận mở màn cho chiến
dịch Xuân Hè 1975 tại mặt trận Tây Nguyên. Bộ cũng đã ra quyết định thành lập
Bộ tư lệnh chiến dịch Tây Nguyên và cử trung tướng Hoàng Minh, nguyên tư lệnh
khu Năm, một vị tướng dày dạn kinh nghiệm trận mạc làm Tư lệnh chiến dịch. Ngày
Kiệm có mặt tại B3 cũng là ngày Bộ Tư lệnh chiến dịch thông qua kế hoạch tiến
công Buôn Ma Thuột để chuẩn bị báo cáo đại diện Quân ủy trung ương thông qua.
Không kịp thay quần áo, Kiệm đề nghị được gặp Tư lệnh ngay. Vừa nhìn thấy Kiệm,
Tư lệnh chiến dịch đã đon đả:
- Sao! Nghe anh em báo cáo cậu
đang ở B2 cơ mà?
Kiệm vừa thở vừa trả lời:
- Báo cáo Tư lệnh, trước khi đi
vào B2 tôi đã được biết ta chuẩn bị mở chiến dịch ở B3. Vừa rồi tôi lại nhận
được điện ở nhà báo vào cử tôi tham gia đoàn B75 của Bộ. Vì vậy, vừa vãn việc
trong ấy là tôi tức tốc quay ra đây ngay.
Nhìn bộ dạng nhếch nhác của Kiệm,
Tư lệnh tỏ vẻ quan tâm:
- Chắc là chạy suốt ngày suốt đêm
hả?
Kiệm cười cười xác nhận:
- Báo cáo thủ trưởng, đúng là
chạy suốt hai ngày hai đêm đấy ạ.
Tư lệnh chiến dịch ngạc nhiên:
- Thế chưa kịp ăn uống gì sao?
Kiệm lại gật đầu cười:
- Vâng ạ! Nhưng không sao thủ
trưởng ạ. Lính xe tăng bọn tôi ăn khỏe nhưng cũng giỏi nhịn đói lắm.
Tư lệnh mặt trận lắc đầu:
- Không được! Cuộc chiến đấu còn
dài, phải biết giữ gìn sức khỏe để mà theo cho kịp chứ- Ông liếc nhìn đồng hồ
rồi gọi thư ký riêng của mình- Đồng chí bảo công vụ nấu cho mấy anh chàng xe
tăng này nồi cháo. Còn cậu, cứ về rửa mặt mũi, thay quần áo xong là có cháo
ngay thôi. Tớ sẽ cho lùi cuộc họp lại vài phút để chờ các cậu.
Kiệm thật sự cảm động. Mặc dù
chưa được làm việc cùng tướng Hoàng Minh nhiều nhưng anh cũng đã được nghe
nhiều giai thoại về ông. Đó là một vị tướng văn võ song toàn và đặc biệt là
nhân hậu, yêu thương cấp dưới như con em mình. Anh chân thành:
- Thay mặt anh em trong đoàn tôi
xin cảm ơn thủ trưởng. Chúng tôi sẽ cố gắng có mặt đúng giờ ạ. Nhưng tôi cũng
xin phép trước, thủ trưởng cố gắng dành cho tôi một chút thời gian để phát biểu
về vấn đề hiệp đồng binh chủng trong tiến công thành phố, thị xã. Vừa qua vào
B2 chúng tôi có dịp gặp gỡ các đơn vị đánh chiếm Phước Long và cũng rút ra một
số kinh nghiệm rất quý báu muốn truyền đạt lại cho các đơn vị.
Tư lệnh chiến dịch gật đầu:
- Đồng ý! Bây giờ cứ về ăn sáng
đi đã.
Giữ đúng lời hứa của mình. Tư
lệnh chiến dịch đã lùi cuộc họp lại mười lăm phút. Chỉ khi thấy Kiệm và hai trợ
lý có mặt ông mới khai mạc cuộc họp và yêu cầu đồng chí trưởng phòng Tác chiến
báo cáo toàn bộ dự thảo quyết tâm. Kiệm vừa lắng nghe vừa nhìn quanh phòng họp.
Như vậy, không chỉ có anh mà có cả Tư lệnh Pháo binh, Tư lệnh Thông tin, phó Tư
lệnh Công binh cũng có mặt ở đây. Thì ra đoàn B75 của Bộ đã vào đến đây và tham
gia giúp đỡ cho Bộ Tư lệnh chiến dịch ngay từ bước làm quyết tâm. Liếc thấy
Trần Doãn đang ngồi phía cuối phòng họp đang mỉm cười nhìn mình, anh khẽ gật
đầu chào. Đó chính là người đồng đội đã cùng anh vào chuẩn bị chiến trường đón
xe tăng vào B3 từ cuối năm 71, hiện giờ là trưởng phòng tăng của mặt trận. Phía
trên, giọng đồng chí trưởng phòng tác chiến vẫn đều đều nhưng khúc chiết. Kiệm
thấy vui vui vì nội dung của quyết tâm về cơ bản gần như ý kiến anh đã phát
biểu trước cơ quan tham mưu của B3 hôm trước. Đó là tiến công Đức Lập trước rồi
ngay sau đó tiến công Ban Mê Thuột. Khi trưởng phòng Tác chiến báo cáo xong thì
trung tướng Tư lệnh chiến dịch đứng dạy:
- Thưa các đồng chí! Chúng ta vừa
được nghe toàn bộ dự thảo quyết tâm chiến đấu tiến công thị xã Buôn Ma Thuột do
cơ quan tham mưu chiến dịch chuẩn bị. Để các đồng chí có cơ sở phát biểu hoàn
chỉnh quyết tâm, tôi xin nói rõ thêm một số vấn đề thế này- Ông lại gần tấm bản
đồ quyết tâm và cầm lấy que chỉ- Trận
Ban Mê Thuột được xem như trận then chốt quyết định để mở màn cho Xuân Hè năm
nay. Thắng trận này chúng ta sẽ tạo ra một hiệu ứng dây chuyền vô cùng lớn, nó
sẽ làm rung chuyển không chỉ Tây Nguyên mà cả miền Nam này. Để đảm bảo chắc
thắng trận này, chúng ta đã có quá trình chuẩn bị tương đối chu đáo. Trước hết,
để giữ bí mật cho trận đánh chúng ta đã tăng cường hoạt động tạo thế, nghi binh
làm cho địch không biết đâu mà lần. Và kết quả, như chúng ta thấy cho đến giờ
chúng vẫn đinh ninh ta sẽ đánh Pờ- Lây- Cu và đang tăng cường lực lượng phòng
thủ ở Bắc Tây Nguyên. Thứ hai, để đảm bảo cơ động lực lượng, nhất là các đơn vị
xe tăng, pháo binh và trang bị nặng, một mạng đường chiến lược đã và đang được
mở sâu xuống phía nam. Với hệ thống đường này chúng ta sẽ tạo ra ưu thế áp đảo
về mặt lực lượng so với địch ở Buôn Ma Thuột. Đó cũng là một cơ sở để bảo đảm
cho chắc thắng. Thứ ba, trước và trong khi tiến hành đánh Ban Mê Thuột chúng ta
sẽ tiến hành một số trận đánh trên đường 14, đường 19 và đường 21 nhằm cô lập
hoàn toàn thị xã này với phần còn lại của Tây Nguyên và đồng bằng ven biển miền
Trung, đảm bảo chúng không có khả năng ứng cứu Ban Mê Thuột bằng đường bộ. Với
cách đánh này, đảm bảo Buôn Ma Thuột sẽ nằm trong tay chúng ta chỉ sau một trận-
Ông đưa bàn tay to bè của mình chụp lấy chỗ thị xã Buôn Ma Thuột trên bản đồ
rồi nắm lại- Nói như vậy để các đồng chí có một cái nhìn tổng thể và toàn cục
cả về thế và lực của ta trong trận then chốt mở màn cho chiến dịch này. Vấn đề
còn lại là thuộc về chúng ta. Cụ thể là phải khẩn trương cơ động lực lượng tới
vị trí tập kết trong thời gian quy định. Bên cạnh đó cũng phải tuyệt đối giữ bí
mật không để lộ bất cứ một hành động nào làm cho địch nghi ngờ. Còn bây giờ,
xin mời các đồng chí đóng góp ý kiến để quyết tâm của chúng ta thật hoàn chỉnh
và chặt chẽ. Xin mời các đồng chí!
Sau một phút im lặng là rất nhiều
cánh tay đưa lên. Tư lệnh chiến dịch chỉ định lần lượt từng người phát biểu.
Các ý kiến nhìn chung nhất trí với dự thảo quyết tâm, chỉ đề xuất thêm những
nội dung không lớn lắm. Có vẻ như văn kiện này đã được chuẩn bị rất kỹ. Thấy đã
hòm hòm rồi, Tư lệnh chiến dịch mới chỉ Kiệm:
- Đại diện xe tăng phát biểu xem
nào?
Kiệm đứng dạy, anh hơi cúi người
chào chung tất cả rồi rành giọt:
- Báo cáo Tư lệnh và toàn thể các
đồng chí! Rất may cho chúng tôi là thời gian vừa qua đã có mặt tại B2. Chúng
tôi đã gặp gỡ các cán bộ, chiến sĩ trực tiếp chiến đấu giải phóng thị xã Phước
Long và đi tham quan thị xã. Qua đó cũng rút ra được một số bài học kinh nghiệm
về tiến công thành phố, thị xã bằng hợp đồng binh chủng. Vì vậy, được phép của
đồng chí Tư lệnh, tôi xin báo cáo lại một số bài học mà chúng tôi đã đúc kết
được từ chiến dịch Đường 14- Phước Long mà chủ yếu là từ trận Phước Long như
sau- Sau khi khái quát diễn biến trận đánh, những ưu khuyết điểm chính, Kiệm
kết luận- Theo tôi, Phước Long là một thị xã nhỏ, nhỏ hơn Ban Mê Thuột rất
nhiều mà trận đánh kéo dài đến sáu ngày đêm chủ yếu là do hai vấn đề. Một là do
sử dụng lực lượng còn phân tán, không tập trung đúng mức vào hướng chủ yếu, mục
tiêu chủ yếu. Hai là, hiệp đồng giữa xe tăng và bộ binh vẫn còn rất lỏng lẻo và
thường xuyên bị tách rời nhau. Ngay trận đầu tiên đánh vào thị xã, một đại đội
của chúng tôi đã vào đến trung tâm thị xã rồi nhưng nhìn quanh thì không thấy
một đồng chí bộ binh nào. Sợ lại có một An Lộc nữa nên anh em phải cho xe tăng
quay ra. Giá như hôm ấy, chỉ cần có một đại đội hay trung đội bộ binh thôi cũng
được đi cùng, phân đội này xộc thẳng vào tòa thị chính thì trận đánh sẽ kết
thúc sớm hơn rất nhiều. Hay khi đánh trại Lê Lợi, bộ binh cũng không theo kịp
xe tăng nên bọn biệt kích ngụy còn trèo cả lên xe tăng định dùng thủ pháo tiêu
diệt kíp xe. Nếu đồng chí trưởng xe không nhanh trí dùng chế độ quay pháo bằng
điện gạt chúng xuống thì chúng đã thành công. Vì vậy, qua những bài học đó tôi
xin đề nghị thế này. Trước hết, về sử dụng lực lượng xe tăng, tôi đề nghị sử
dụng tập trung cả trung đoàn H73 cho trận này. Mỗi trung đoàn bộ binh sẽ được
tăng cường một đại đội xe tăng. Ngoài ra, theo tôi ta nên tổ chức một lực lượng
thọc sâu cỡ một tiểu đoàn tăng thiết giáp hỗn hợp có chở theo bộ binh. Lực
lượng này sẽ không tham gia đánh địch vòng ngoài mà ngay khi trận đánh bắt đầu
sẽ nhằm thẳng vào mục tiêu chủ yếu là sư bộ 23 mà tiến. Sau khi tiêu diệt được
mục tiêu chủ yếu lực lượng này sẽ từ trong đánh ra phối hợp với các hướng, các
mũi khác. Tổ chức được như vậy chắc chắn địch sẽ không kịp trở tay và trận đánh
sẽ kết thúc rất nhanh. Hết ý kiến ạ!
Kiệm kết thúc một cách đột ngột.
Phòng họp lặng đi dễ đến hai phút. Có vẻ như đề xuất của anh hơi quá mới mẻ thì
phải. Ngẫm nghĩ một lát, Tư lệnh chiến dịch mới gật đầu:
- Ý kiến của đồng chí Kiệm rất
táo bạo. Đúng là nếu làm được như thế ta sẽ có thể kết thúc trận đánh rất
nhanh. Tôi đề nghị thế này, sau đây đồng chí Kiệm sẽ trao đổi thêm với các đồng
chí bên tham mưu về cách thức tổ chức cụ thể lực lượng thọc sâu này. Cần phải
đánh giá đầy đủ hơn trên tất cả các vấn đề để quyết định sử dụng lực lượng sao
cho hợp lý nhất. Sau khi trao đổi xong các đồng chí báo cáo trực tiếp với tôi-
Ông khoát tay một vòng- Còn đồng chí nào có ý kiến nữa không? Nếu không, ta tạm
dừng cuộc họp tại đây.
Mọi người đứng dạy lục tục rời
phòng họp. Kiệm vẫy Doãn đến gần, hai người bắt tay nhau thật chặt. Doãn gật
gù:
- Phải công nhận đề xuất của phó
Tư lệnh rất hay và táo bạo. Thực tình, lúc đầu chúng tôi cũng nghĩ đến điều đó
nhưng chưa dám mạnh dạn đề xuất vì sợ thị xã thì quá to, lực lượng địch thì
mạnh. Nếu ta không giải quyết nhanh được mà bị địch bao vây lại thì gay to.
Kiệm cười:
- Nhưng không vào hang cọp thì
sao bắt được cọp con. Tất nhiên cũng còn nhiều vấn đề phải bàn. Lát nữa, cậu và
tớ cùng làm việc với tham mưu chiến dịch. Sau đó tớ phải về B75, còn cậu Lê với
cậu Ngô tớ để lại đây giúp các cậu và H73 chuẩn bị. Theo tớ, có lẽ phải huấn
luyện bổ sung cho bộ binh về cách đánh hiệp đồng binh chủng mới được. Cái anh
B16 này vừa mới ở Bắc vào, mà ở ngoài ấy “nó” chưa bao giờ được diễn tập hiệp
đồng với xe tăng đâu. Cậu phải báo cáo chuyện này với tư lệnh và lên kế hoạch
huấn luyện cho họ.
Doãn gật đầu:
- Anh cứ yên tâm! Cái này có kế
hoạch rồi. Hiện nay “nó” còn đang cơ động. Khi nào vào đến vị trí tập kết chiến
dịch chúng tôi sẽ thực hiện- Thấy trưởng phòng Tác chiến và mấy sĩ quan tham
mưu đang có ý chờ, Doãn kéo tay Kiệm- Các anh ấy đang chờ mình kìa.
Hai anh em quay lại chỗ tấm bản
đồ cùng nhóm sĩ quan tham mưu. Cuộc trao đổi của họ lúc to, lúc nhỏ, lúc căng
thẳng như cãi nhau đến quá trưa mới kết thúc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét