Buổi
sinh hoạt được tiến hành ngay tại vạt rừng trống cạnh xe chính trị viên. Nhìn
hơn hai chục gương mặt sạm đen, hốc hác gần như vô cảm chủ nhiệm chính trị Thu
hiểu họ đã trải qua những ngày hết sức nặng nề, bi thảm. Tuy nhiên nhìn sâu vào
mắt họ chủ nhiệm chính trị Thu thấy có gì đó rất lạ. Vì vậy, sau lời giới thiệu
ngắn gọn của chính trị viên đại đội ông không đứng dạy mà vẫn ngồi nguyên trên
cái hòm dụng cụ và bắt đầu nói với cái giọng thủ thỉ như đang tâm sự:
- Các đồng chí ạ! Chúng tôi rất hiểu
những gì các đồng chí vừa phải trải qua trong những ngày vừa rồi. Nói thật với
các đồng chí, chúng tôi cũng đau xót lắm chứ. Chỉ một trận đánh mà chúng ta đã mất
quá nửa số trang bị, hàng chục đồng đội của chúng ta hy sinh và bị thương. Đó
là một tổn thất quá lớn đối với riêng đại đội các đồng chí nhưng cũng là tổn
thất của toàn binh chủng. Tuy nhiên, tôi muốn nói với các đồng chí một điều: đó
cũng là chuyện thường tình trong chiến tranh. Vấn đề đặt ra đối với chúng ta
bây giờ là phải vượt qua nó để làm lại, để trận đánh sau không xảy ra tình
trạng như vậy nữa- Lướt qua một lượt những gương mặt đang dần mất đi sự vô cảm
ông tiếp tục- Bây giờ tôi hỏi thật các đồng chí: có phải vì những tổn thất đó
mà các đồng chí đâm sợ hãi không?
Một sự im lặng bao trùm lên vạt rừng
trống, có thể nghe thấy cả tiếng rì rào của của những con côn trùng dưới lớp lá
mục. Chủ nhiệm chính trị Thu ôn tồn giục:
- Thế nào? Có sợ không?
Hàng quân bắt đầu xao động, một vài
tiếng trả lời khô khốc:
- Không! Chúng tôi không sợ!
Chủ nhiệm chính trị Thu chỉ tay một
vòng:
- Không sợ sao lại uể oải thế kia,
chán chường thế kia? Đồng chí nào cho tôi biết tại sao lại thế!- Một thoáng im
lặng rồi một cánh tay giơ lên, ông Thu gật đầu- Được! Đồng chí nói đi.
Người chiến sĩ được chỉ định đứng dạy.
Trông anh ta khá tiều tụy bởi dáng người gày gò, khuôn mặt xanh xao, trên đầu
là một vòng băng đã xỉn màu chắc từ hôm ấy đến nay chưa thay. Trên người khoác
bộ quần áo công tác bê bết dầu mỡ, đất bụi nhưng đôi mắt thì sáng quắc. Vừa
đứng dạy anh ta nói ngay với cái giọng rất dứt khoát:
- Báo cáo thủ trưởng! Chúng tôi không
sợ mà chúng tôi chỉ cảm thấy xấu hổ, thấy... nhục!- Giọng người chiến sĩ òa ra
như nức nở.
Chủ nhiệm chính trị Thu hơi ngỡ ngàng,
ông chợt hiểu cái điều rất lạ mà ông đã nhìn thấy trong mắt những người chiến
sĩ. Ông nhẹ nhàng động viên:
- Đồng chí cứ bình tĩnh và nói cụ thể
đi nào!
Người chiến sĩ đã bình tĩnh hơn, anh
dằn giọng:
- Nói thực ra thì cũng có người sợ nhưng
những kẻ hèn nhát ấy đã bỏ chạy rồi. Tôi xin đảm bảo với thủ trưởng là tất cả
anh em còn ngồi lại đây không ai sợ chết cả, điều quan trọng là chết như thế
nào thôi chứ chết như trong trận vừa rồi thì không đáng chết. Tức tưởi lắm, xấu
hổ lắm thủ trưởng ạ. Một đơn vị được trang bị hiện đại nhất, được thủ trưởng
cấp trên gửi gắm lòng tin nhiều nhất mà làm ăn không ra gì, chưa đánh đấm gì mà
gần như đã bị xóa sổ- Anh dừng lại nuốt nước bọt và chắc là sắp xếp ý nghĩ một
lát rồi tiếp, giọng sâu lắng như có nước mắt ở trong- Đã đành chiến tranh là có
tổn thất nhưng nếu là tổn thất trong chiến đấu thì đi một nhẽ. Đằng này cả đại
đội dồn cục lại thành một đống rồi bất lực nhìn bọn máy bay nó đánh cho tan nát,
người thì chết, xe thì cháy... Đau đớn lắm thủ trưởng ơi!- Một lần nữa giọng
anh như vỡ òa ra.
Chủ nhiệm chính trị Thu cũng thấy bùi
ngùi. Quả thật những chiến sĩ của ông là những người rất tự trọng, có lẽ đằng
sau thái độ bi quan, chán chường này còn những bí ẩn gì đó chưa phát lộ ra. Ông
quyết định lái buổi sinh hoạt sang hướng khác để có thể tìm ra điều bí ẩn ấy:
- Tôi cũng đau đớn lắm chứ các đồng
chí! Nhưng bây giờ tôi muốn các đồng chí nói cụ thể hơn: tại sao lại đến cơ sự
như thế?
Trong hàng quân bắt đầu có những tiếng
xì xào rồi người chiến sĩ ban nãy lại đứng dạy:
- Báo cáo thủ trưởng! Về câu hỏi của
thủ trưởng chúng tôi cũng đã suy nghĩ và trao đổi với nhau nhiều. Trước hết là
do chúng tôi không có thời gian đi trinh sát thực địa nên không nắm được đường
sá, không phát hiện được những khó khăn để có biện pháp khắc phục kịp thời dẫn
đến đội hình bị ùn lại ở đầu dốc. Nhưng khi tình huống đó xảy ra rồi và không
quân địch đến đánh phá thì công tác tổ chức bắn máy bay rất kém. Với gần một
chục khẩu 12 ly 7 ấy mà tổ chức chỉ huy tốt thì chúng nó nhất định không làm
mưa làm gió như vậy được.
Chủ nhiệm chính trị Thu gật đầu tỏ vẻ
đồng tình, ông khuyến khích:
- Tôi đồng ý với đồng chí! Thế lúc ấy
đồng chí có bắn không?
Người chiến sĩ gật mạnh đầu:
- Mặc dù không nhận được mệnh lệnh nào
nhưng khi thấy máy bay đánh vào đội hình tôi đã chỉ thị cho pháo hai lên bắn
trả. Thấy xe tôi bắn một vài xe nữa cũng bắn nhưng vì không có chỉ huy thống
nhất nên không tạo thành sức mạnh được.
Chủ nhiệm chính trị Thu tự nhủ: “Điều
bí ẩn là ở chỗ này đây, có lẽ những chiến sĩ này đang ấm ức với những người chỉ
huy của họ đã không thực hiện tốt chức trách của mình như họ từng hy vọng. Đó
chính là lý do tại sao họ lại bi quan, chán chường đến vậy”. Một cánh tay nữa
giơ lên, chủ nhiệm chính trị Thu vẫy tay:
- Mời đồng chí!
Người vừa đứng dạy đã hơi cứng tuổi,
mặt cũng sạm đen, hốc hác như những chiến sĩ khác, thân hình thì cao lêu đêu như
cây sào. Anh ta từ tốn:
- Báo cáo thủ trưởng! Tôi hoàn toàn
nhất trí với đồng chí Triệu- Trong đầu chủ nhiệm chính trị Thu chợt lóe lên một
tia chớp, thì ra người chiến sĩ vừa phát biểu chính là trưởng xe Nguyễn Nhân
Triệu, một gương tốt mà ông đã được nghe nhắc đến tên nhiều lần nhưng chưa biết
mặt- Tuy nhiên tôi muốn bổ sung thêm một vài nguyên nhân nữa. Theo tôi, ngoài
những nguyên nhân trên còn có thêm các nguyên nhân sau. Một là việc tổ chức
hành quân cũng chưa tốt, không giữ vững cự ly, gián cách giữa các xe nên đã bị
dồn cục lại một chỗ. Hai là trình độ của anh em chiến sĩ của chúng tôi cũng có
phần còn hạn chế nên đã không phát huy được khả năng của trang bị. Hết đấy ạ!
Anh ta dợm người định ngồi xuống thì
chủ nhiệm chính trị Thu đã vẫy tay:
- Khoan đã! Đồng chí nói rõ hơn xem
nào! Trình độ anh em làm sao?
Người chiến sĩ đứng thẳng dậy, giọng
rành rẽ:
- Báo cáo thủ trưởng! Ở đây tôi muốn
nói đến trình độ của đội ngũ lái xe ạ. Với độ dốc như vậy nhưng nếu tay lái tốt
và có sáng tạo một chút thì vẫn có thể vượt qua. Bằng chứng là xe 328 các đồng
chí vẫn vượt được dốc và vào tham gia chiến đấu cơ mà. Ngay cả mấy xe PT76 tôi
thấy các đồng chí ấy cũng phải đi theo hình dích- dắc chứ lúc đầu đi thẳng xích
cũng bị quay trượt liên tục. Hết ý kiến!
Chủ nhiệm chính trị Thu quay sang hỏi
nhỏ chính trị viên đại đội 7:
- Đồng chí này tên là gì?
Chính trị viên đại đội cũng thì thầm:
- Đó là đồng chí Bùi Đình Độ, kỹ thuật
viên đại đội ạ!
Đợi cho những xao động trong hàng quân
lắng lại chủ nhiệm chính trị Thu mới đứng dạy:
- Trước hết tôi xin biểu dương những ý
kiến rất thẳng thắn, rất dũng cảm của các đồng chí. Các đồng chí đã dám nhìn
thẳng vào sự thật để tìm ra nguyên nhân của thất bại, trong đó có nguyên nhân
xuất phát từ chính sự yếu kém của đơn vị mình. Với thái độ đó tôi tin rằng
chúng ta sẽ vượt qua được nỗi đau này và sẽ không để những tổn thất đau xót như
vừa qua tái diễn nữa. Các đồng chí có đồng ý với tôi không?
Hàng quân hơi xao động, một vài tiếng
trả lời lẻ tẻ:
- Có ạ!
Chủ nhiệm chính trị Thu nhìn lướt qua
một lượt mấy hàng quân, những gương mặt vô hồn giờ đây dường như đã lấy lại
được sinh khí, ông dõng dạc:
- Tôi xin thông báo với các đồng chí
thế này! Bộ tư lệnh đã quyết định sẽ bổ sung cho các đồng chí một số xe và
người để các đồng chí có cơ hội khắc phục những khiếm khuyết vừa qua, đánh
thắng trận tiếp theo để xây dựng truyền thống cho đơn vị và trả thù cho các
đồng chí đã hy sinh. Các đồng chí có quyết tâm đánh thắng trận này không?
Lần này thì cả đại đội đồng thanh:
- Có ạ!- Những cái miệng ngoác ra hết
cỡ, nụ cười đã trở lại trên những gương mặt trẻ.
Đợi cho hàng quân trật tự trở lại chủ
nhiệm chính trị Thu mới chậm rãi:
- Nhưng có một điều tôi chưa thật đồng
ý với các đồng chí- Ông dừng lại một lát, một vài chiến sĩ vẻ ngơ ngác nhìn
nhau không hiểu thủ trưởng nói gì- Đó là thái độ uể oải, chán chường của một số
đồng chí mà tôi đã chứng kiến khi xuống đây. Chúng ta là chiến sĩ của một đội
quân cách mạng, có lý tưởng, có kỷ luật, chiến đấu vì chính nghĩa. Vì vậy dẫu
có thất bại cũng không được bi quan, chán nản mà phải tìm cách đứng lên để làm
lại. Mà xét cho cùng trận đánh vừa rồi đại đội ta cũng đã góp phần làm nên
chiến thắng cơ mà- Ông dừng lại mỉm cười hiền từ và vẫy tay- Thôi, bây giờ các
đồng chí về tiếp tục công việc. Chúc các đồng chí mạnh khỏe, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ trong các trận đánh tới đây.
Đợi cho bộ đội đã tản đi các ngả chủ
nhiệm chính trị Thu mới vào hầm ban chỉ huy đại đội. Chính trị viên đại đội
xuýt xoa:
- Thủ trưởng tài thật! Chúng tôi tổ
chức sinh hoạt, động viên mãi mà chẳng ai hé miệng một câu. Thế mà thủ trưởng
lại làm thay đổi hẳn tình hình.
Nhìn người chính trị viên trẻ tuổi một
cách độ lượng ông Thu chậm rãi:
- Chiến sĩ ta đáng quý lắm, dũng cảm
lắm Thiết ạ! Chắc là do các đồng chí chưa khêu đúng chỗ thôi. Còn bây giờ đồng
chí cho biết để hoàn thành nhiệm vụ trong thời gian tới, đại đội có những yêu
cầu gì?
Thiết nghiêm trang:
- Báo cáo thủ trưởng! Để có thể hoàn
thành nhiệm vụ trong thời gian tới đề nghị các thủ trưởng bổ sung thêm một số
trang bị và đặc biệt là bổ nhiệm đầy đủ các vị trí cán bộ cho đại đội ạ.
Chủ nhiệm chính trị Thu gật đầu như
khuyến khích:
- Cụ thể là các vị trí nào?
Thiết giở sổ tay:
- Báo cáo thủ trưởng! Hiện nay về cán
bộ đại đội chúng tôi khuyết hai vị trí: đại đội trưởng và đại đội phó kỹ thuật,
cán bộ trung đội cũng khuyết một vị trí.
Chủ nhiệm Thu ngắt lời:
- Vậy các anh có dự kiến đôn ai trong
nội bộ lên không? Trước hết ta sử dụng cán bộ cũ của đại đội, nếu không đủ trên
sẽ bổ sung.
Thiết có vẻ mừng:
- Dạ! Chúng tôi đã hội ý cấp ủy, nếu
được cấp trên đồng ý thì chúng tôi đề nghị bổ nhiệm đồng chí Sơ đại đội phó lên
thay đại đội trưởng, đồng chí Độ kỹ thuật viên lên đại đội phó kỹ thuật, còn
trung đội trưởng chúng tôi dự kiến đưa một trưởng xe lên...
Chủ nhiệm Thu lại ngắt lời:
- Cậu Triệu thế nào? Có làm trung đội
trưởng được không?
Thiết gật đầu:
- Chúng tôi cũng dự kiến như thế. Đó
là một đồng chí tuy có phần hơi nóng nảy nhưng rất tích cực, năng nổ.
Chủ nhiệm Thu tỏ vẻ hài lòng:
- Chắc các anh thấy người ta thẳng
thắn, hay phê bình nên chụp cho người ta cái mũ nóng nảy phải không? Tôi thì
tôi thấy những người như thế thật đáng quý- Thấy chính trị viên đại đội cúi đầu
ra vẻ hối lỗi ông hạ giọng- Vậy ta cứ thống nhất như thế nhé! Tôi sẽ cho cơ
quan làm quyết định và gửi xuống sau- Quay sang phía mấy trợ lý tham mưu ông
hỏi- Thế còn bên tham mưu các anh định điều chuyển trang bị thế nào?
Trợ lý Phùng đứng dạy:
- Báo cáo thủ trưởng! Chúng tôi đã xin
ý kiến tham mưu phó Kiệm, đồng chí đó nhất trí sẽ điều từ hai đại đội kia mỗi
đại đội 2 xe cho đại đội 7. Như vậy đại đội 7 sẽ có 8 xe, vẫn có thể tổ chức
thành ba trung đội, mỗi trung đội 2 xe, còn lại là xe đại đội trưởng và chính
trị viên. Khi điều động sẽ thực hiện điều gọn cả xe lẫn thành viên, chúng tôi đã
làm quyết định đây rồi ạ- Anh mở xắc cốt lấy ra mấy tờ giấy đưa cho ông Thu-
Báo cáo hết!
Chủ nhiệm chính trị Thu cầm mấy tờ
giấy xem qua rồi đưa cho tiểu đoàn trưởng Hải:
- Đề nghị anh Hải tổ chức thực hiện
sớm! Tốt nhất là trong đêm nay điều chuyển xong để anh em ổn định tổ chức chuẩn
bị cho các trận đánh sắp tới- Ông nhìn quanh một lượt rồi hể hả- Thế nào, còn
việc gì nữa không? Nếu hết thì anh em chúng tôi về cơ quan bây giờ.
Chính trị viên Thiết vội đứng dạy:
- Báo cáo thủ trưởng! Rất cảm ơn thủ
trưởng và các đồng chí đã xuống giúp đỡ đơn vị. Còn bây giờ cũng trưa rồi, mời
thủ trưởng và các đồng chí ở lại ăn bữa cơm dã ngoại với chúng tôi. Anh em đã
chuẩn bị xong rồi!
Bữa cơm trưa đơn giản mà vui vẻ. Chính
trị viên Thiết vừa ăn vừa thì thầm:
- Hai ngày rồi toàn ế cơm thôi thủ
trưởng ạ! Hôm nay anh em ăn ghê quá!
***
Mặc dù trong tiền phương không báo ra
nhưng phó tư lệnh Đào vẫn biết tin về trận đánh địch phản kích ở điểm cao 543.
Chẳng là sáng nay có cuộc họp trên Bộ bàn về bản kế hoạch phát triển lực lượng
tăng thiết giáp giai đoạn 1971- 1975. Lúc giải lao tay sĩ quan mà ông vẫn có ác
cảm ở văn phòng chủ động đến gần ông. Hắn đưa tay ra, mặt có vẻ cực kỳ đau khổ:
- Xin thành thật chia buồn với anh!
Ông không bắt tay mà trợn con mắt lành
lên nhìn hắn:
- Anh nói gì? Tại sao lại phải chia
buồn với tôi?
Hắn tỏ ra ngạc nhiên một cách hết sức
giả dối:
- Thế anh không biết gì sao? Một đại
đội T54 của anh chưa đánh đấm gì mà đã bị xóa sổ hôm kia. Thế không phải tin
buồn sao?
Nửa tin, nửa ngờ, khi cuộc họp vừa kết
thúc ông sang ngay cục Tác chiến để hỏi cho ra nhẽ. Ông như không tin vào tai
mình khi đồng chí sĩ quan trực thông báo cho nghe một cách chi tiết tình hình.
Ngay lập tức con mắt bên trái của ông giật liên hồi, một cơn đau từ đó xộc
thẳng lên óc làm ông đứng không vững. Chẳng kịp chào hỏi, cảm ơn ông quay ra xe
bảo lái xe mỗi câu cộc lốc:
- Về bộ tư lệnh ngay!
Đã hiểu tính thủ trưởng lái xe Năm
không hỏi lại một lời, anh nổ máy và nhấn ga chạy miết với tốc độ cao nhất.
Ngồi trên xe phó tư lệnh Đào lim dim mắt như ngủ, cái đau bây giờ không nhức
nhối như lúc nãy mà chuyển sang âm ỉ. Lòng ông như xát muối, chắc chắn thông
tin này là chính xác bởi đã được sĩ quan trực ban cục tác chiến, cơ quan thường
xuyên tổng hợp tình hình trên các chiến trường xác nhận. Thế là bao nhiêu kỳ
vọng của ông và Bộ tư lệnh đặt vào những con át chủ bài T54 lần đầu xuất trận
đã tan thành mây khói. Nói gì thì nói, đến thời điểm này xe tăng T54 vẫn được
coi là loại xe tăng hiện đại vào loại nhất, nhì thế giới có thể sánh ngang với
M48 của Mỹ. Có thể nó cũng còn một số nhược điểm nào đó nhưng về sức mạnh hỏa
lực thì tuyệt hảo, với một khẩu pháo 100 ly, một khẩu 12 ly 7, hai khẩu đại
liên 7 ly 62 nó chẳng khác nào một “cỗ máy chiến tranh”. Thế mà “chưa đánh đấm
gì đã bị xóa sổ cả một đại đội”. Ông cay đắng khi nhớ lại nguyên văn câu nói
của viên sĩ quan nọ. Cứ như thế này những người phản đối sử dụng xe tăng ở miền
Nam lại có cớ để có ý kiến đây. Nhưng tại sao lại đến nông nỗi ấy? Tại sao
trong ấy không báo cáo về? Chắc là do căn bệnh “sợ khuyết điểm” đây. Ông nghĩ
bụng rồi lẩm bẩm thành tiếng: “chuyến này phải trị cho đến nơi, đến chốn căn
bệnh này mới được”.
Nhưng rồi ông chợt ớ ra: “giờ đây ông
đâu còn là người đứng đầu binh chủng nữa, người đứng đầu binh chủng đang ở trong
ấy rồi, thông báo hay không thông báo về ngoài này là quyền của người ta cơ
mà”. Mặt ông ngay thuỗn ra với ý nghĩ ấy. Cho đến tận lúc về đến cơ quan ông
cũng không thốt ra một lời nào, lúc xe dừng ông chỉ lẳng lặng với cái cặp rồi
cun cút bước về nhà rồi đóng sầm cửa lại.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét