Mặc dù buổi trưa đã uống khá nhiều
rượu nhưng đầu giờ làm việc buổi chiều Bùi Tâm vẫn có mặt tại nhà quyền tư lệnh
Đào trước kẻng làm việc. Vừa nhác thấy bóng anh ngoài cửa quyền tư lệnh Đào đã
rót một cốc đầy nước chè xanh và lên tiếng:
- Vào đi! Uống nước chè xanh này cho
tỉnh.
Bùi Tâm đưa cả hai tay đón lấy cốc
nước và cười ngượng ngập:
- Xin lỗi thủ trưởng! Năm, sáu năm mới
lại được gặp anh em nên vui quá.
Quyền tư lệnh Đào tỏ ra dễ dãi:
- Nếu đồng chí mệt thì tôi sẽ hoãn
buổi làm việc chiều nay vào lúc khác cũng được.
Bùi Tâm vội vàng đặt cốc nước xuống:
- Dạ! Tôi không sao ạ! Tôi cứ hét to
cho khí thế chứ có dám uống nhiều đâu.
Quyền tư lệnh Đào ôn tồn:
- Vậy thì uống nước đi! Đợi anh Dương
đến ta sẽ cùng làm việc.
Bùi Tâm vừa nâng cốc nước lên miệng
thì tham mưu trưởng Dương xuất hiện. Kẻng báo giờ làm việc cũng vừa vang lên.
Quyền tư lệnh Đào chỉ chiếc bàn lớn:
- Mời các đồng chí lại đây! Ta bắt đầu
làm việc- Đợi hai người ngồi xuống quanh chiếc bàn, ông nhìn thẳng vào mặt Bùi
Tâm- Bây giờ đồng chí báo cáo cụ thể cho chúng tôi nắm được tình hình thực hiện
nhiệm vụ binh chủng giao cho các đồng chí mấy năm vừa qua thế nào?
Bùi Tâm mở xắc cốt lấy ra cuốn sổ tay
đã sờn hết cả gáy, anh trịnh trọng:
- Báo cáo các thủ trưởng! Khi chúng
tôi đi binh chủng đã giao vào trong đó thực hiện hai nhiệm vụ chính, đó là
nghiên cứu chuẩn bị chiến trường để đưa tăng thiết giáp vào chiến đấu và thứ
hai là nếu có điều kiện thì lấy xe địch đánh địch. Tôi sẽ lần lượt báo cáo các
thủ trưởng về từng nhiệm vụ- Anh tiến lại gần tấm bản đồ địa hình đã treo sẵn ở
bức tường hồi, tay cầm cái que chỉ đã dựng sẵn ở đó và tiếp tục- Về nhiệm vụ
thứ nhất trong mấy năm qua chúng tôi đã tổ chức đi nghiên cứu thực địa hầu hết
các khu vực thuộc Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng:
các tỉnh miền Đông Nam Bộ nhìn chung có địa hình đồi núi thấp, ít bị chia cắt,
nền đất chủ yếu là đất đỏ ba dan nên khá cứng chắc rất thuận lợi cho sử dụng
tăng thiết giáp, kể cả xe tăng hạng nặng. Các tỉnh cực nam Trung Bộ thì có phần
khó khăn hơn một chút vì ở đây đồi núi có độ dốc cao hơn. Duy chỉ có miền Tây
Nam Bộ thì địa hình phổ biến là đồng nước nên chỉ có thể sử dụng được các loại
xe tăng, thiết giáp bơi nước.
Quyền tư lệnh Đào ngắt lời:
- Vậy thì yêu cầu về tăng thiết giáp
của B2 là bao nhiêu?
Bùi Tâm nhìn thẳng vào quyền tư lệnh
Đào:
- Báo các các thủ trưởng! Trước khi ra
đây chúng tôi đã hội ý Đoàn và xin ý kiến của Bộ tư lệnh Miền. Các ý kiến đều
thống nhất xin Bộ và Binh chủng chi viện cho từ năm đến sáu tiểu đoàn, trong đó
có một đến hai tiểu đoàn hỗn hợp tăng thiết giáp bơi nước cho miền Tây.
Quyền tư lệnh Đào hỏi lại ngay:
- Thế còn đường cơ động thì sao? Đã
thông đến đâu rồi?
Bùi Tâm tươi tỉnh:
- Báo cáo, chuyến đi này của tôi cũng
có nhiệm vụ kiểm tra nắm tình hình đường cơ động nên tôi đã xin đi theo ô tô từ
trong ấy ra đấy chứ. Thực tế là đường ô tô đã thông đến vùng ba biên giới, tôi
tin rằng chỉ một thời gian ngắn nữa là sẽ đến tận căn cứ của Bộ tư lệnh Miền.
Tuy nhiên chất lượng các loại cầu cống cũng còn yếu, nếu xe tăng đi chắc chủ
yếu phải đi ngầm.
Quyền tư lệnh Đào ôn tồn:
- Vấn đề thứ nhất tạm thế đã. Bây giờ
đồng chí báo cáo về nhiệm vụ thứ hai đi.
Bùi Tâm quay trở lại bàn làm việc,
giọng hơi trầm xuống:
- Báo cáo các thủ trưởng! Lúc mới vào
chúng tôi nghĩ cũng đơn giản, cho rằng đây không phải là một nhiệm vụ quá khó
khăn. Tuy nhiên, thực tế mấy năm qua cho thấy đây là một nhiệm vụ hết sức phức
tạp. Ngay sau khi các đoàn cán bộ, chiến sĩ của Binh chủng chi viện vào Bộ Tư
lệnh Miền đã ra quyết định thành lập Đoàn cơ giới miền, lấy phiên hiệu là J16,
có nhiệm vụ tổ chức các trận đánh để đoạt xe địch. Trận đánh đầu tiên của J16
là trận tập kích căn cứ của thiết đoàn 1 của ngụy tại Gò Đậu, Bình Dương ngày
23 tháng 3 năm 1966. Với sự giúp đỡ của một số nội ứng trận đánh đã thắng lợi
giòn giã, ta đã thu được mười xe tăng, thiết giáp của địch. Nhưng do chưa quen
sử dụng xe địch, lại bị không quân địch chặn đánh quyết liệt nên cuối cùng chỉ
đưa được một xe M41 về chiến khu Long Nghĩa. Chúng tôi đã sử dụng chiếc xe này
để huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ của ta về kỹ thuật sử dụng xe địch; đồng
thời huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ các đơn vị khác để anh em người ta hiểu
hơn về tăng thiết giáp, biết chỗ mạnh chỗ yếu của nó và từ đó tìm cách khắc chế
nó. Sang năm 1967 Bộ tư lệnh Miền quyết định sáp nhập J16 với đoàn đặc công B18
thành Đoàn đặc công cơ giới Miền nhưng vẫn lấy phiên hiệu là J16. Từ đó chúng
tôi tham gia chiến đấu theo kiểu đặc công nhưng nhiệm vụ chủ yếu vẫn là tiêu
diệt, phá hủy các phương tiện cơ giới của địch. Từ bấy đến nay J16 đã tổ chức
năm trận tập kích, hai trận chống càn, bắn rơi hai máy bay lên thẳng và phá hủy
ba mươi tăng thiết giáp của địch. Có một điều thuận lợi là cho đến nay hơn hai
trăm cán bộ, chiến sĩ tăng thiết giáp đã được tập trung về một đầu mối, đó sẽ
là cơ sở ban đầu để thành lập các đơn vị tăng thiết giáp Miền khi ngoài này chi
viện phương tiện vào.
Quyền tư lệnh Đào gật đầu:
- Tốt lắm! Chắc chắn khi thông đường
sẽ có trang bị vào cho các đồng chí.
Tham mưu trưởng Dương từ nãy vẫn ngồi
im cắm cúi ghi chép nay mới nhỏ nhẹ xen ngang:
- Cậu cho hỏi tình hình anh em trong
ấy thế nào, anh Mai, anh Hà, anh Lâm có khỏe không?
Bùi Tâm vui vẻ:
- Báo cáo thủ trưởng! Các anh ấy đều
khỏe cả. Thực ra vào trong đó thì ai cũng dính sốt rét nhưng nhờ được rèn luyện
kỹ ở ngoài này nên cũng chóng hồi phục- Giọng anh bỗng nhỏ lại- Tuy nhiên, cho
đến nay cũng đã có khoảng gần chục anh em hy sinh hoặc mất tích trong các trận
đánh đặc công và chống càn.
Quyền tư lệnh Đào thấy hơi ngượng: từ
lúc gặp nhau ông chỉ biết công việc mà chẳng có một lời hỏi han đến những người
đồng đội đang ở chiến trường. Ông đứng dạy bắt tay Tâm và ôn tồn:
- Cảm ơn đồng chí đã cho chúng tôi
biết những thông tin rất quan trọng. Sau đợt này đồng chí vào cho chúng tôi gửi
lời thăm anh em trong ấy, khi đủ điều kiện nhất định chúng tôi sẽ chi viện cho
B2 ngay. Còn bây giờ đồng chí về nghỉ, sau đó làm việc thêm với các cơ quan.
Tham mưu trưởng Dương và Bùi Tâm đi
khỏi, còn lại một mình quyền tư lệnh Đào, ông ngồi bất động trên ghế trầm ngâm
suy nghĩ. Mặc dù hội nghị đã xong, các vị đại biểu cấp trên và đông đảo anh em
đều đánh giá hội nghị đã thành công tốt đẹp, đã tổng kết một cách toàn diện quá
trình mười năm xây dựng và phát triển của bộ đội Thiết giáp Việt Nam, đồng thời
xác định được những giải pháp cho giai đoạn mới. Tuy nhiên trong thâm tâm ông
Đào thấy vẫn chưa thật hài lòng. Ông cảm thấy có cái gì đó thật tròn trịa, trơn
chu trong bản báo cáo và trong những tham luận. Việc phân tích đi tìm những
nguyên nhân khách quan và chủ quan của những thiếu sót cũng còn hời hợt, chưa
thật sâu sắc thậm chí còn né tránh. Rõ ràng là việc chậm đưa xe tăng vào chiến
trường có phần rất lớn từ những sai lầm chủ quan của một số lãnh đạo cấp chiến
lược nhưng lại được lý giải là chưa đến thời cơ. Hoặc việc điều động sử dụng xe
tăng của người chỉ huy cấp chiến dịch còn quá yếu kém lại chỉ được gọi là nhận
thức về tăng thiết giáp của một bộ phận cán bộ binh chủng hợp thành còn hạn
chế. Chính ông hồi năm ngoái đã phải có ý kiến với Bộ về ý định sử dụng tiểu
đoàn 198 của đoàn 559 khi nhận được điện của anh em từ trong ấy báo về: “chỉ
huy binh trạm đang có ý định dùng xe tăng đi chở gạo (!)”. Thế rồi việc điều
động đại đội 9 vào A Sầu- A Lưới hay đại đội 16 của M77 đi Tây Nguyên hồi đầu
năm nay cũng vậy. Thật đáng tiếc có nhiều đồng chí nghĩ xe tăng cứ như khẩu cối
60, đặt vào đâu cũng được. Ông chợt chạnh lòng khi nghĩ đến đại đội 16: vừa vào
đến nơi đã được lệnh đi chiến đấu, xuất có 4 xe thì người chỉ huy đem chia đều
cho 4 mũi và thế là thiệt hại nặng nề. Còn đại đội 9 suốt hơn một năm nay bị
bọn “kỵ binh bay” nó săn cho mấy đợt, may mà vẫn bảo toàn được lực lượng. Ngay
cả những nguyên nhân chủ quan về phía binh chủng cũng vậy, cũng chưa được gọi
đúng tên của nó. Rõ ràng trong những sai lầm kể trên cũng có trách nhiệm của
binh chủng hoặc đại diện của binh chủng đã không làm tròn nhiệm vụ tham mưu cho
cấp trên hoặc người chỉ huy binh chủng hợp thành, rồi tình trạng bộ binh và xe
tăng thiếu liên kết, hỗ trợ lẫn nhau trong chiến đấu nữa thì đều được đánh giá
ngắn gọn là quan hệ hiệp đồng chưa thật chặt chẽ. Trình độ sử dụng trang bị của
một số cán bộ còn yếu kém thì lại viện ra vì đây là loại xe trưởng xe kiêm pháo
thủ, anh em phải cùng một lúc thực hiện rất nhiều thao tác. Có thể đó cũng là
một lý do nhưng không hoàn toàn như thế, tại sao nhiều đồng chí trưởng xe người
ta vẫn hoàn thành tốt chức trách của mình. Khi hoàn thành nhiệm vụ rời khỏi trận
địa theo đường sông rõ ràng là chủ quan, máy móc, thiếu động não thì được gọi
rất mềm mại là chưa lường hết được các tình huống... Ông cũng tự biết rằng
những nhận định của mình là quá nghiêm khắc, quá khắt khe nhưng nếu không phân
tích, mổ xẻ như vậy làm sao có thể nhận thấy nguyên nhân đích thực của những
yếu kém để tìm ra biện pháp khắc phục.
Chiều xuống dần. Mặt trời đã khuất sau
ngọn đồi sau nhà. Những ngọn gió mát ruổi dài qua cánh đồng trũng trước mặt
thốc vào nhà xua đi cái oi nồng đầu hè. Bình tâm trở lại ông thấy chính ủy Ngọc
và tham mưu trưởng Dương cũng có lý. Hiện tại khí thế các đơn vị đang ngùn ngụt
như lửa cháy, những nhận xét quá khắt khe có khi lại là những thùng nước lạnh
dội vào đó. Rồi việc quan hệ với cấp trên và các chỉ huy chiến trường cũng vậy,
đó cũng là một mối quan hệ rất tế nhị và cũng cần phải có thời gian mới giải
quyết được. Thực ra đằng sau việc điều động, sử dụng một số đơn vị vừa rồi đã
nói lên một điều là các đồng chí đó đã có niềm tin vào xe tăng, thậm chí lại
còn kỳ vọng nữa nên mới đi đến những quyết định như vậy.
Ông cứ ngồi miên man suy nghĩ như vậy
cho đến khi công vụ Lưu vào mời đi ăn cơm mới bừng tỉnh.
***
Dư âm của hội nghị tổng kết vẫn còn
phảng phất trong cơ quan thì một tin vui nữa lại đến: Đại tướng Tổng Tư lệnh
đến thăm binh chủng. Điện báo vừa đến một lát đã thấy chiếc xe con màu đen xuất
hiện đầu con đường đất dẫn vào cơ quan dưới chân đồi. Tham mưu trưởng Dương và
chủ nhiệm chính trị Thu vội rảo bước xuống chân đồi đón. Từ trong xe bước ra,
Đại tướng Tổng Tư lệnh bắt tay hai người rồi mỉm cười hiền hậu:
- Các cậu chọn được chỗ sơ tán khéo
quá! Tớ còn phải tìm mãi mới đến thì đố thằng Mỹ nào tìm ra được.
Chủ nhiệm chính trị Thu vốn đã được
gặp Tổng Tư lệnh nhiều lần nên mạnh dạn:
- Thưa anh! Anh em bên tác huấn họ nói
chỗ này tuy hẻo lánh nhưng vừa gần cơ quan cũ lại vừa gần các đơn vị.
Tham mưu trưởng Dương thì thanh minh:
- Tại xe của thủ trưởng gầm thấp không
lên được chứ xe chúng tôi vẫn chạy thẳng vào cơ quan đấy ạ.
Đại tướng cười:
- Tớ nói đùa vậy thôi. Ngày xưa Chính
phủ còn phải sơ tán lên tận Việt Bắc cơ mà. Ta phải bảo toàn lực lượng thế mới
trường kỳ kháng chiến được phải không các cậu? Nhất là với bọn Mỹ này thì cảnh
giác, giữ bí mật không lúc nào thừa.
Con đường dẫn lên đồi khá dốc, lại
đang nắng to, những giọt mồ hôi lấm tấm trên trán Đại tướng, ông mở cúc áo
ngoài khoác vào một bên tay. Chủ nhiệm chính trị Thu vội đỡ lấy:
- Thủ trưởng để em cầm ạ!
Đại tướng trao chiếc áo cho ông Thu
nhưng đi được vài bước ông dừng lại quay ra phía sau bảo đồng chí bí thư:
- Đồng chí cầm áo cho đồng chí Thu đi!
Ai lại để cho chủ nhiệm chính trị binh chủng phải “nâng khăn, sửa túi” như vậy.
Quyền tư lệnh Đào và chính ủy Ngọc đã
xuống đến lưng chừng đồi, Đại tướng dừng lại bắt tay hai người. Ông cười cởi
mở:
- Vẫn khỏe chứ? Còn sốt rét không?
Cả hai cảm động không nói lên lời, thì
ra người chỉ huy cao nhất của quân đội đã biết hai anh em đi chiến trường và
đều bị sốt rét. Chính ủy Ngọc trả lời giọng nghèn nghẹn:
- Thưa thủ trưởng! Từ ngày ra bắc được
điều trị tích cực nên cũng đã cắt cơn rồi ạ.
Vừa vào đến phòng họp Đại tướng đã nói
luôn:
- Hôm nay Bộ Chính trị họp ở Tam Đảo
nên tớ tranh thủ rẽ vào đây thăm các cậu và trao đổi một số việc. Vừa qua các
cậu tổng kết mười năm xây dựng binh chủng phải không? Kết quả hội nghị tốt chứ?
Quyền tư lệnh Đào đứng dạy:
- Thưa Đại tướng! Hội nghị đã thành
công tốt đẹp, đã đánh giá đầy đủ những thành quả cũng như những mặt còn thiếu
sót trong mười năm qua; đồng thời cũng đã xác định được những biện pháp cấp
bách để xây dựng binh chủng ngày càng vững mạnh, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ
trong thời gian tới.
Đại tướng cười hiền hậu:
- Thế thì tốt! Tớ nghe anh em cơ quan
đi dự về báo cáo hội nghị có tính chiến đấu rất cao, thảo luận rất sôi nổi và
thẳng thắn- Ông hơi trầm giọng xuống- Còn về những đề nghị của các cậu về việc
đưa xe tăng đi chiến trường thì tớ xin nhắc lại một lần nữa: cần phải hết sức
kiên nhẫn chờ đợi, chuẩn bị cho tốt khi nào thời cơ đến trên phát lệnh là lên
đường được ngay. Còn một thực tế nữa là hệ thống đường bộ và đường ống của ta
chưa vươn tới được Nam Bộ nên nếu đưa xe tăng vào sớm sẽ gặp nhiều khó khăn. Cứ
yên chí lớn đi, một hai năm nữa lại sợ các cậu không có xe mà đưa vào thôi!
Chính ủy Ngọc rót một cốc nước chè
xanh đưa tận tay Đại tướng:
- Mời thủ trưởng xơi nước!
Đón lấy cốc nước vàng óng ả Đại tướng
tươi tỉnh:
- Chè xanh hả? Thứ này uống tốt lắm! Ở
trên Tam Đảo mấy ngày tớ cũng toàn uống thứ này- Nhìn một lượt bốn anh em ông
hạ giọng- Này, vừa rồi Mặt trận Pa- thét Lào có sang đề nghị với chúng ta giúp
họ khôi phục số xe tăng, thiết giáp của họ và giúp họ huấn luyện để có thể sử
dụng xe tăng vào chiến đấu. Các cậu có đảm nhiệm được không?
Quyền tư lệnh Đào vội trả lời:
- Thưa Đại tướng! Chúng tôi làm được
ạ!
Đại tướng gật đầu:
- Vậy thì các cậu chuẩn bị trước đi,
ít hôm nữa cơ quan sẽ có văn bản cụ thể gửi xuống binh chủng- Ông nhấp một ngụm
nước chè rồi chậm rãi- Vừa rồi Bộ chính trị đã họp và nhận thấy tình hình có
nhiều biến chuyển quan trọng. Như các cậu đã biết, sau những thất bại nặng nề
năm 1968 vừa qua chiến lược “chiến tranh cục bộ” của Mỹ đã thất bại hoàn toàn. Chính
quyền Ních- xơn đã buộc phải ngồi lại với chúng ta tại hội nghị Pa- ri, dư luận
Mỹ cho rằng đó là một bước xuống thang của chính phủ. Tuy nhiên đằng sau sự
xuống thang đó là những toan tính rất lắt léo mà nếu chúng ta không nắm bắt được
thì sẽ rơi vào thế bị động. Theo những thông tin mà ta nắm được thì Mỹ sẽ có
những thay đổi rất cơ bản về chiến lược. Cụ thể là sắp tới chúng sẽ thực thi
chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”. Hội nghị của Bộ Chinh trị vừa rồi là xác
định các biện pháp chủ yếu để đối phó với chiến lược đó.
Cả bốn anh em ngơ ngác nhìn nhau, cái
thuật ngữ “Việt Nam
- Thưa thủ trưởng! “Việt Nam
Đại tướng ngả người ra lưng ghế, vẻ
mặt trầm ngâm:
- “Việt Nam
hóa chiến tranh” là bước phát triển của “phi Mỹ hóa chiến tranh Việt Nam
Quyền tư lệnh Đào giọng nghiêm trang:
- Thưa Đại tướng! Chủ trương của ta
đối phó với chiến lược này thế nào ạ?
Đại tướng cười độ lượng:
- Cái cậu này lại muốn khai thác tớ
đấy hả! Nhưng cũng không có gì bí mật cả. Đánh thì cứ đánh mà đàm thì cứ đàm. Phải
đánh sao cho chúng không thực hiện nổi ý định ấy chứ. Vì vậy các cậu cứ yên
trí, trong vòng một vài năm tới sẽ có đánh lớn, đánh rất lớn và lúc đó không
thể không có xe tăng.
Nhìn ra ngoài trời đã gần đứng bóng
chính ủy Ngọc vội đứng dạy:
- Anh em chúng tôi xin cảm ơn thủ
trưởng đã quan tâm ghé thăm. Giờ cũng đã muộn rồi, xin kính mời thủ trưởng dùng
bữa cơm rau mắm với anh em chúng tôi.
Đại tướng cười dễ dãi:
- Rau mắm hả? Tốt thôi! Hàng ngày tớ
cũng chủ yếu là rau mắm thôi mà.
Ít phút sau bữa cơm trưa đơn giản Đại
tướng Tổng Tư lệnh lên đường về Tam Đảo ngay. Sau khi tiễn người chỉ huy cao
nhất của quân đội ra xe bốn anh em quay lại nhà của chính ủy Ngọc và rì rầm trò
chuyện đến hết buổi trưa. Ai cũng hiểu sẽ còn nhiều thử thách mới chờ đợi họ và
binh chủng họ trong những ngày sắp tới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét